22 Aralık 2020
Üstün Zeka ve Parlak Çocuklar
Üstün Zeka Nedir ?
Her birey dünyaya belli özelliklerle gelmiştir. Her doğuştan getirilen özelliğin çevrenin etkisiyle ortaya çıkması, gelişmesi ve sonuçlar vermesi beklenir. Bu kapsamda zeka ve yetenekler doğuştan sahip olduğumuz, fakat sonradan geliştirdiğimiz özelliklerimizdir. Zeka daha genel, bütün yeteneklerin ortak bir noktası, her tür uyarana uyum sağlama ve problem çözme özelliğidir. Bu nedenle zeka kavramı yüzyılı aşkın bilimsel kullanımı ile insanların zihinsel olarak genel potansiyelini belirtmek için kullanılmaktadır. Yüzyıllık geçmişi göz önüne alındığında, zekanın ölçülmesi ile birlikte belli bir düzeyin üzerinde olan insanlar yüksek zekaya veya üstün yeteneğe sahip olarak adlandırılmıştır. Üstün yetenekliliğin sadece üstün genel zeka potansiyeline sahip olma ile sınırlı olmamasından dolayı, günümüzde “Üstün Zekalı” yerine “Üstün Yetenekli” kavramının kullanımı tercih edilmektedir. Bunun bir diğer nedeni zekanın daha çok etiketleyici olmasıdır. “Üstün Yeteneklilik” kavramının yanında “Özel Yeteneklilik” kavramını tercih edenlerin olduğu bilinmektedir.
Parlak Çocuklar Üstün Yetenekli midir ?
Çocuğunuz derslerinde üstün başarı sergiliyor, ödevlerini zamanında ve eksiksiz yapıyor, istenilenleri düzgün ve itinalı bir şekilde öğreniyor ve yerine getiriyor. Çocuğunuz acaba üstün yetenekli midir? Bu soruya genelde olumlu cevap veremiyoruz. Bu tür özelliklere sahip çocuklar üstün yetenekli olmaktan çok parlak çocuklar olarak adlandırılmaktadır
Üstün Yetenekli Çocuk Nedir ?
Üstün yetenekli çocuk ABD Eğitim Bakanlığı’na göre aynı yaş, deneyim veya çevre şartlarına sahip akranlarına göre, üstün performans gösteren veya yüksek düzeyde başarı elde eden çocuklar ve gençlerdir. Bu çocuk ve gençler olağanüstü entelektüel, yaratıcı ve liderlik kapasitesine sahip oldukları için sanatsal alanlarda yüksek performans sergilerler. Bu özellikteki bireyler, genellikle okul tarafından sağlanmayan eğitim hizmeti veya faaliyetlerine ihtiyaç duyarlar. Üstün yetenekli çocuklar ve gençler tüm kültürel gruplarda, tüm sosyo-ekonomik düzeylerde bulunabilmektedir. Üstün yetenekli çocuk; seçkin yeteneklerinden dolayı, üstün yetenekli çocukları belirleme konusunda yeterliliği olan, bu alanda profesyonel olarak bilinen kişiler tarafından belirlenmiş çocuktur. Bu çocuklar, yüksek düzeyde yaratıcı özeliklere ve belli bir görev alanında ödev sorumluluğuna sahiptirler. Üstün yetenek, insanlık yaşamı için temel değeri olan ve iyi tanımlanmış yetenek alanlarında sahip olunan olağanüstü potansiyel veya kapasitedir. Renzulli (1986), yaratıcılığını sergileyerek başarı gösteren bireyler üzerinde yaptığı incelemeler sonucunda üstün Üstün Zekâ ve Yetenek Nedir? 9 yetenekliliği şu şekilde tanımlamıştır; “Üstün yeteneklilik, insan özelliğinin üç temel özellik arasındaki ilişkiden oluşur.
Bunlar;
- Yetenek; genel ve özel yetenek,
- Yaratıcılık,
- Motivasyondur.
Üstün yetenekli çocuklar, bunların birleşimini geliştirme yeteneğine sahip ve bunları insan performansının önemli alanlarından birinde kullanabilenlerdir.” şeklinde üstün yeteneklilik kavramında yaratıcılığın da önemli yeri olduğunu vurgulamış; bunun üzerine bu tarihten itibaren geleneksel zeka testleri ve zeka bölümü puanlarının üstün yetenekliliği tanılamada yetersiz kaldığı görüşü ağırlık kazanmıştır. Bütün bu tanımlamalar incelendiğinde üstün yetenek, kendi başına ayrıcalıklı bir özellik ya da yalnızca bazı kişilerde gözlenen bir özellik değil, yetenek düzeyi ne olursa olsun tüm insanlarda gözlenen özelliklerin var oluş derecesindeki, görülme sıklığındaki, ortaya çıkış zamanındaki ve bir araya gelişindeki özgünlükten kaynaklanan bir özellik olarak görülmektedir. Diğer bir deyişle, üstün yetenekliler farklı türden insanlar değil, bazı özelliklerinin dağılımı, sıklığı, zamanlaması ve kompozisyonu açısından farklılık gösteren kişiler olarak ifade edilebilir. Aynı zamanda bu kişilerin, yüksek akademik başarı, keşif ve icat yeteneği, yaratıcı davranışlar yeteneği, liderlik yeteneği, bireysel ve bireyler arası ilişkilerde başarı, görsel ve performansa dayalı sanat dallarındaki yeteneği olmak üzere çeşitli alanlarda başarı gösterdikleri söylenebilir. Örneğin, tarihten örnekler verilecek olunursa Picasso resimde, Mozart müzikte, Einstein fizikte ve Edison elektrik alanında insanlığa önemli icatlar, eserler armağan etmişlerdir. Üstün yetenekli çocuklar standart zeka testlerinde yaklaşık olarak 130 ve üzeri puan alan çocuklardır. Üstün yetenekliler tarihinde bu ölçüt ile çocuklar üstün yetenekli olarak kabul edildiği ve işlem yapıldığı bilinmektedir.
Etiketler: üstün zeka parlak cocuklar üstün yeteneklilik